O historii i działalności ATA w latach 1993-2017
Dnia 28 sierpnia 1993 roku w czasie seminarium polsko-niemieckiego w Łodzi na temat profesjonalizacji akademickiego kształcenia w zakresie andragogiki powołana została grupa inicjatorów w sprawie organizacji towarzystwa społeczno-oświatowego na rzecz andragogiki i edukacji dorosłych w uczelniach wyższych. Skład grupy był następujący:
- prof. dr hab. Tadeusz Aleksander z Uniwersytetu Jagiellońskiego,
- prof. dr hab. Olga Czerniawska z Uniwersytetu Łódzkiego,
- prof. dr hab. Józef Kargul z Uniwersytetu Wrocławskiego,
- prof. dr hab. Franciszek Marek z WSP w Opolu,
- prof. dr hab. Józef Półturzycki z Uniwersytetu Warszawskiego,
- prof. dr hab. Lucjan Turos z Uniwersytetu Warszawskiego,
- prof. dr hab. Eugenia Anna Wesołowska z UMK w Toruniu.
Trzem ostatnim osobom powierzono prowadzenie spraw organizacyjnych związanych z powołaniem Towarzystwa i przygotowaniem podstawowych dokumentów. 20 września 1993 r. na konferencji andragogicznej w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu przedstawiono założenia statutu, cele Towarzystwa z propozycjami nazwy. Zgłosiła się także pierwsza grupa założycieli, którzy w liczbie 21 osób wpisali swoje dane personalne na zbiorowej liście. 27 września przekazano uczestnikom konferencji w Łodzi projekt statutu oraz informacje wyjaśniające na temat przygotowywanego Towarzystwa. Uczestnicy konferencji sporządzili drugą listę założycieli, na którą wpisało się 17 osób. 28 września o godzinie 16.30 odbyło się założycielskie zebranie z udziałem uczestników konferencji, którzy zgłosili się na drugiej liście oraz część z listy pierwszej (obecnych na konferencji). Łącznie 21 osób.
Zgłoszono drobne poprawki do statutu i jednomyślnie przyjęto jego tekst z wprowadzonymi zmianami. Przyjęto nazwę „Akademickie Towarzystwo Andragogiczne” i skrót ATA. Członków grupy inicjatorów powołano w skład pierwszego Zarządu Głównego a Józefa Półturzyckiego na prezesa Towarzystwa. W rezultacie władze ATA ukonstytuowały się następująco:
- prezes: Józef Półturzycki UW,
- wiceprezesi: Olga Czerniawska UL i Tadeusz Aleksander UJ,
- sekretarz: Eugenia Anna Wesołowska UMK,
- skarbnik: Elżbieta Janina Karney UW,
- członkowie zarządu: Józef Kargul UWr, Franciszek Marek WSP Opole, Lucjan Turos UW,
- przewodniczący Komisji Rewizyjnej: Jerzy Semków UWr,
- przewodniczący Sądu Koleżeńskiego: Mieczysław Marczuk UMCS.
Uznano, że grupa założycielska liczy 41 osób, zgłoszonych na dwóch listach i upoważniono pięć osób zamieszkałych w Warszawie do zgłoszenia wniosku o rejestrację Towarzystwa do sądu rejestrowego zgodnie z Ustawą z dnia 7 kwietnia 1989 roku „Prawo o stowarzyszeniach”. Dnia 31.12.1993 prof. dr hab. E. Anna Wesołowska, prof. dr hab. Józef Półturzycki oraz dr Ewa Skibińska zarejestrowali Akademickie Towarzystwo Andragogiczne w Rejestrze Sądowym. W związku ze zmianą przepisów, 21. Października 2008 r. decyzją Sądu Rejonowego dla m. st. Warszawey, XII Wydział Gospodarczy KRS, Akademickie Towarzystwo Andragogiczne zostało wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego jako stowarzyszenie pod numerem KRS: 0000316711.
Działalność Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego nawiązuje do bogatej polskiej tradycji, przerwanej po II wojnie światowej a wymagającej kontynuacji i rozwinięcia zgodnie ze współczesnym doświadczeniem państw zachodnich, UNESCO i Międzynarodowego Kongresu Uniwersyteckiej Edukacji Dorosłych.
Zadania i działania Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego planowano jako szerokie i zróżnicowane, a najważniejsze z nich to:
- organizowanie, rozwijanie i doskonalenie form uniwersyteckiej edukacji dorosłych (zaocznych, otwartych, podyplomowych, eksternistycznych oraz innych),
- kształcenie i doskonalenie specjalistów edukacji dorosłych w uniwersytetach oraz innych uczelniach,
- rozwijanie i pomnażanie andragogiki jako teorii edukacji dorosłych,
- popularyzowanie jej w publikacjach oraz wykładach na kierunkach pedagogicznych i nauczycielskich,
- prowadzenie badań i podejmowanie innowacji w zakresie edukacji dorosłych oraz andragogiki i nauk z nią współdziałających na rzecz kształcenia i wychowania dorosłych,
- porganizowanie i prowadzenie nieakademickich form edukacji dorosłych z wykorzystaniem zasobów uczelni wyższych (kursy, szkoły dla dorosłych, uniwersytety ludowe, uniwersytety powszechne, letnie uniwersytety i szkoły, kształcenie na odległość),
- współpraca z instytucjami powszechnej edukacji dorosłych oraz placówkami prywatnymi i społecznymi w zakresie popularyzacji andragogiki, doskonalenia nauczycieli, prac metodyczno-programowych, ekspertyz i innych oświatowych form współpracy,
- popularyzowanie narodowej tradycji w zakresie edukacji dorosłych oraz kierunków współczesnego jej rozwoju w innych krajach oraz z działalnością organizacji międzynarodowych (UNESCO, MROD, ICUAE, ICDE, EBAE),
- prowadzenie autonomicznego pisma poświęconego andragogice i edukacji dorosłych, inicjowanie publikacji i innych form wymiany informacji oraz doświadczeń,
- reprezentowanie stanowiska i opinii społecznej w zakresie polityki oświatowej i edukacji dorosłych wobec władz Rzeczypospolitej Polskiej: Sejmu, Rządu RP, Ministerstwa Edukacji Narodowej oraz Polskiej Akademii Nauk, związków zawodowych pracowników oświaty i innych centralnych instytucji oświatowych oraz naukowych,
- prowadzenie współpracy z innymi towarzystwami oświatowymi na rzecz rozwoju edukacji dorosłych i myśli andragogicznej, inicjowanie krajowych konferencji edukacji dorosłych oraz starań o powołanie federacji towarzystw prowadzących edukację dorosłych,
- prowadzenie współpracy z zagranicznymi towarzystwami edukacji dorosłych, zwłaszcza z Międzynarodowym Kongresem Uniwersyteckiej Edukacji Dorosłych (ICUAE), Międzynarodową Radą Kształcenia na Odległość (ICDE), Międzynarodową Radą Oświaty Dorosłych (ICAE), Europejskim Biurem Edukacji Dorosłych (EBAE) oraz innymi instytucjami i ośrodkami badawczymi, a głównie UNESCO.
Prezesem Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego do 2008 r. był prof. dr hab. Józef Półturzycki, w latach 2008-2017 – dr hab. Ewa Skibińska, prof. UW, od 2017 r. funkcję tę pełni dr hab. Hanna Solarczyk-Szwec, prof. UMK.
W ciągu 25 lat działalności Akademickie Towarzystwo Andragogiczne podejmowało liczne inicjatywy. Spośród najważniejszych wymienić należy organizację konferencji edukacji dorosłych, które odbywały się w Toruniu, Warszawie, Łodzi, Krakowie, Opolu, Katowicach, Wrocławiu i Zakopanem. Akademickie Towarzystwo Andragogiczne zorganizowało trzy zjazdy andragogiczne:
- I Zjazd Andragogiczny odbył się w Krakowie w dn. 23-24.06.2009 r. pod hasłem „Edukacja dorosłych jako czynnik rozwoju społecznego”,
- II Zjazd Andragogiczny odbył się w Toruniu w dn. 15.-16.05.2013 r. pod hasłem „Teoria i praktyka dorosłych w procesie zmian”,
- III Zjazd Andragogiczny odbyl się w Warszawie w dn. 12-13.06.2017 r. pod hasłem „Dorośli w edukacji. Nowe konteksty, odmienne perspektywy, innowacyjne rozwiązania”.
ATA prowadzi szeroką działalność wydawniczą. Począwszy od 1993 roku Towarzystwo publikuje kwartalnik Edukacja Dorosłych, Rocznik Andragogiczny oraz serię Biblioteka Edukacji Dorosłych.
Inną inicjatywą Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego było zorganizowanie trzech edycji Podyplomowego Studium Edukacji Dorosłych w Toruniu. Dzięki tej inicjatywie powstały seminaria doktorskie, w trakcie których wypromowano dziesięć dysertacji doktorskich. Akademickie Towarzystwo Andragogiczne jest także współorganizatorem odbywającej się cyklicznie, począwszy od 1999 roku, na Uniwersytecie Zielonogórskim Letniej Szkoły Młodych Andragogów. Celem tego przedsięwzięcia jest stworzenie młodym adeptom nauki okazji do spotkania ze znanymi polskimi uczonymi oraz możliwości zaprezentowania własnych zainteresowań naukowych i dokonań badawczych. Opiekę merytoryczną nad tym przedsięwzięciem sprawuje prof. dr hab. Józef Kargul. Efektem działalności Szkoły jest publikacja rocznika naukowego pod nazwą „Dyskursy Młodych Andragogów”.
W latach 2001 – 2008 w strukturach Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego funkcjonowało Dolnośląskie Koło ATA zorganizowane przez dr. Wojciecha Horynia przy Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Lądowych we Wrocławiu, skupiając kadrę naukowo-dydaktyczną oraz nauczycieli akademickich z kilku uczelni: Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Lądowych, Uniwersytetu Wrocławskiego, Akademii Ekonomicznej, Akademii Wychowania Fizycznego. W grudniu 2001 r. Towarzystwo zorganizowało ogólnopolską konferencję andragogiczną nt. „Nauczyciel-andragog u progu XXI wieku”. Pokłosiem tej konferencji była wydana przez Uniwersytet Wrocławski publikacja „Nauczyciel-andragog u progu XXI wieku” pod redakcją Wojciech Horynia i Jana Maciejewskiego. We wrześniu 2002 roku Dolnośląskie Koło ATA było organizatorem warsztatów andragogicznych w Ośrodku Szkoleniowo-Wypoczynkowym WSOWL w Ostrej Górze. Jesienią 2003 roku Dolnośląskie Koło ATA zorganizowało drugą edycję konferencji „Nauczyciel-andragog u progu XXI wieku”. W 2005 roku odbyła się kolejna konferencja „Nauczyciel-andragog w społeczeństwie wiedzy”, z której także ukazała się publikacja zbiorowa. W roku 2008 odbyła się ostatnia konferencja we Wrocławiu, której pokłosiem był trzeci tom serii wydawniczej „Nauczyciel – andragog w społeczeństwie wielokulturowym”.
Dr hab. Ewa Skibińska była pomysłodawczynią i opiekunem merytorycznym, odbywających się w Uniwersytecie Warszawskim Studenckich Konferencji Naukowych (1997-2009) oraz działającego przy Wydziale Pedagogicznym UW Warszawskiego Koła Andragogicznego. Natomiast dr Hanna Solarczyk powołała i prowadziła w latach 2000-2006 Andragogiczną Sekcję w Studenckim Kole Naukowym Pedagogów w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu. Jedną z inicjatyw sekcji było przygotowanie w 2004 r. pierwszej strony internetowej Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego. Opiekunem Sekcji Andragogicznej od 2006 r. jest dr Anna Kławsiuć – Zduńczyk, która kontynuuje tradycję studenckich konferencji, organizując Pedagogiczne Konferencje Studenckie (PKS) na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK.
Należy podkreślić, że praca wszystkich członków Towarzystwa była i jest pracą społeczną. Akademickie Towarzystwo Andragogiczne współpracowało na przestrzeni lat z wieloma organizacjami w kraju i za granicą, takimi jak: Zespół Pedagogiki Dorosłych i Zespół Pedagogiki Społecznej Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk, Stowarzyszenie Gerontologów Polskich, Niemiecki Związek Uniwersytetów Ludowych (DVV), Niemieckie Towarzystwo Akademickiej Edukacji Dalszej i Studiów na Odległość (DGWF), Uniwersytet Humboldta w Berlinie, Instytut Edukacji Dorosłych w Petersburgu, Uniwersytet Otwarty Akademii Nauk Pedagogicznych w Moskwie, Uniwersytet Karola w Pradze. Podjęto także współpracę z elektroniczną platformą na rzecz uczenia isę przez całe życie (EPALE). Podjęto rozmowy dotyczące włączenia Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego do prac European Society of Reseerch on the Education of Adults (ESREA).
Z działalności Zarządu Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego w 2017 roku
Z działalności Zarządu Głównego Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego w latach 2018-2019
Z Działalności Zarządu Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego w IX kadencji (2017-2022)
Sprawozdania z działalności ATA, jak i z innych przedsięwzięć andragogicznych są publikowane systematycznie w Roczniku Andragogicznym.
Polecamy:
- Półturzycki J., Działalność Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego w latach 1993-2008, w: Rocznik Andragogiczny 2007.
- Skibińska E., Akademickie Towarzystwo Andragogiczne – 20 lat działalności, w: Rocznik Andragogiczny 2012.
- Maliszewski T., Sprawozdanie z działalności ATA, w: Rocznik Andragogiczny 2013, 2014, 2015, 2016, 2017.